به گزارش نسیم قائن ، ماه گرفتگی زمانی رخ می دهد که زمین با قرارگرفتن میان ماه و خورشید مانع رسیدن نور خورشید به ماه می شود. هنگامی که ماه از درون سایه زمین عبور کند، خسوف کامل خواهد بود و اگر ماه ازمیان نیم سایه زمین بگذرد خسوف به صورت نیم سایه ای دیده خواهد شد.
مردم سراسر ایران در بامداد روز دوشنبه، ششم مهرماه می توانند به تماشای یک ماه گرفتگی کلی بنشینند.
شورای مرکز تقویم موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران در توضیح روند وقوع این ماه گرفتگی که پایان آن در هیچ نقطه ای از ایران دیده نشده و در مناطق شرقی کشور، غروب ماه حتی قبل از گرفت کلی آن است اعلام کرد: ورود لبه ماه به سایه زمین در ساعت ۴ و ۳۷ دقیقه بامداد دوشنبه رخ می دهد و در ساعت ۵ و ۴۱ ثانیه، سایه زمین تمام قرص ماه را می پوشاند و ماه گرفتگی کلی آغاز می شود.
در ساعت ۶ و ۵۳ دقیقه به وقت مرکزی ایران ماه گرفتگی کلی تمام شده و ماه شروع به خروج از سایه (باز شدن) می‌کند.
پایان ماه گرفتگی در ساعت ۷ و ۵۷ دقیقه بامداد دوشنبه است.
این گرفتگی که در سراسر کشور قابل رویت است به جز شرق آسیا و بخش‌هایی از آسیای میانه، اقیانوسیه و بخش کوچکی از آلاسکا از سراسر دنیا قابل رویت است.
واجب شدن نماز آیات بر همه ایرانی ها
عضو ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری گفت: برای حدود دو سوم کشور ایران این ماه‌گرفتگی به صورت کلی اتفاق می‌افتد و اغلب فقها می‌گویند از زمانی که ماه می‌گیرد تا زمانی که شروع به باز شدن می‌کند می‌توان نماز آیات را به نیت ادا خواند.
حجت‌الاسلام علی موحدنژاد عضو ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری گفت: ماه گرفتگی در بامداد روز دوشنبه(۶ مهر) ساعت ۴:۳۷ دقیقه شروع می‌شود و در ساعت ۵:۴۱ تمام ماه می‌گیرد و به اصطلاح، ماه‌گرفتگی کلی شروع می‌شود، در این زمان در تهران حدود ۱۵ دقیقه به طلوع آفتاب مانده که ماه کاملاً می‌گیرد.
عضو ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری تصریح کرد: از آنجا که ماه‌گرفتگی، کلی است اگر کسی متوجه نشود و بعد از اتمام ماه‌گرفتگی دریابد که ماه‌گرفتگی رخ داده باید نماز آیات را به صورت قضا بخواند.
نماز آیات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد ، که به دو روش خوانده می شود .
صورت اول: بعد از نیت و تکبیره الاحرام، حمد و سوره خوانده شود و به رکوع برود، سپس سر از رکوع برداشته و دوباره حمد و سوره را بخواند و به رکوع رود و باز سر از رکوع بردارد و حمد و سوره بخواند و به رکوع رود و سپس سر از رکوع بردارد و همین طور ادامه دهد تا یک رکعت پنج رکوعى که قبل از هر رکوعى حمد و سوره خوانده است انجام دهد، سپس به سجده رفته و دو سجده نماید و بعد براى رکعت دوم قیام کند و مانند رکعت اول انجام دهد و دو سجده را بجا آورد و بعد از آن تشهد بخواند و سلام دهد.
صورت دوم: بعد از نیت و تکبیرهالاحرام، حمد و یک آیه (البته احتساب بسم‌الله به عنوان یک آیه خلاف احتیاط است) از سورهاى را قرائت کرده و رکوع کند، سپس سر از رکوع بردارد و آیه دیگرى از آن سوره را بخواند و به رکوع رود، و بعد سر از رکوع برداشته و آیه دیگرى از همان سوره را قرائت نماید و همین طور تا رکوع پنجم ادامه دهد تا سورهاى که پیش از هر رکوع، یک آیه از آن را قرائت کرده، قبل از رکوع آخر تمام شود. سپس رکوع پنجم را بجا آورد و به سجده رود، و پس از اتمام دو سجده، براى رکعت دوم قیام نماید و حمد و آیهاى از یک سوره را بخواند و به رکوع برود و همین طور مانند رکعت اول ادامه دهد تا تشهد بخواند و سلام دهد و چنانچه بخواهد براى هر رکوعى به یک آیه از سورهاى اکتفا کند، نباید سوره حمد را بیش از یک مرتبه در اول آن رکعت بخواند.
شهر شما شاهد خسوف جزیی است یا کلی؟
با توجه به موقعیت های مختلف زمین، ماه و خورشید سه نوع متفاوت ازماه گرفتگی قابل تشخیص است. «خسوف نیم سایه‌یی» که طی آن ماه از قسمت نیم سایه ی زمین عبور می کند. دراین حالت تغییر نور سطح ماه بسیار کم بوده ومشاهده آن دشواراست، «خسوف جزیی» که طی آن بخشی از ماه از سایه زمین عبور می کند و قسمتهایی از آن درتاریکی فرو می‌رود. رصد این رویداد حتی بدون استفاده از ابزار اپتیکی نیز ساده است و بلاخره خسوف کامل که طی آن، تمام ماه از داخل سایه زمین عبور می کند و به طور کامل در تاریکی فرو می رود. این رویداد به خاطر رنگهای گوناگون و متغیری که ماه درلحظه گرفت کامل در سطح خود دارد بسیار برجسته و مورد توجه است.
در عکس هایی که ضمیمه این مطلب شده می توانید نام شهرتان را در نقشه رویت پذیری خسوف ببینید و متوجه شوید که در منطقه خسوف جزیی هستید یا کلی.
خسوف با چشم غیر مسلح هم دیده می شود؟
برخلاف خورشیدگرفتگی ( کسوف) که نیاز به استفاده ازعینک های خاص و ابزار مخصوص است، رصد ماه گرفتگی کاملا” بی خطراست و شما به هیچ پالایه (فیلتر) یا محافظی نیاز ندارید. حتی برای رصد این پدیده نیازی به استفاده از تلسکوپ هم نیست. در زمان خسوف می توانید ماه را با چشمان خود نیز رصد کنید. البته اگر از ابزاری نظیر تلسکوپ و دوربین دو چشمی یا شکاری استفاده کنید می توانید جزییات بسیار خوبی از ماه درزمان خسوف جزیی یا زمان خسوف کامل مشاهده کنید.
چه طور می شود از خسوف عکاسی کرد؟
وی با بیان این که در ماه گرفتگی روز دوشنبه یک فرصت استثنایی برای عکاسی از ماه گرفتگی وجود دارد، افزود: اگرعلاقمند به عکاسی از ماه گرفتگی هستید و دسترسی به ابزاری نظیر لنزهای تله یا تلسکوپ دارید ازدوربین های عکاسیDSLR یا خودکار دیجیتال Compact یا دوربین های تلفن های همراه برای عکاسی استفاده کنید.
دوربین و لنز باید حتما روی یک پایه محکم سوار شده باشد و در زمان خسوف جزیی از سرعت های بالا برای عکاسی استفاده کنید و در خسوف کامل نوردهی چند ثانیه‌یی برای ثبت ماه قرمزرنگ رنگ را امتحان کنید.
کسانی که علاقمند به عکاسی از قرص ماه کنار مناظر زمینی هستند با توجه به ارتفاع کم ماه و همچنین نور کم آن به سبب خسوف کلی می توانند با استفاده از دوربین های دیجیتالی تلفن‌های همراه از ماه گرفته در کنارطبیعت، آثار تاریخی و یا مناظر دیدنی عکاسی کنند.
منظور از ابر ماه در بامداد دوشنبه چیست؟
ویژگی دیگر ماه گرفتگی ششم مهرماه، پدیده «ابرماه» است. در این حالت، ماه کمی بزرگتر از اندازه معمول خود در شب ۱۴ خواهد بود. افزایش قطر ماه، حضور ماه در افق غرب آسمان و هم راستا شدن با مناظر زمینی و همچنین رنگ قرمز ماه که حالتی غیر عادی برای ماه محسوب می‌شود میتواند فرصتی برای عکاسان و علاقمندان به ثبت پدیده های آسمانی و مناظر زمینی باشد. برای این منظور می توانید از لنز های تله فوتو بین ۷۰ تا تله های قوی تر نظیر ۲۰۰ – ۳۰۰ و ۵۰۰ میلیمتر استفاده کنید.
چرا ماه قرمز می شود؟
علت این مساله وجودِ جوّ زمین است. اگرچه زمین، نور خورشید را سد می‌کند و سایه آن در فضا و در مسیر گردش ماه سبب خسوف می‌شود اما نور خورشید در این هنگام در جوّ زمین پخش می‌شود و بخشی از نور در سایه زمین منتشر می‌شود. طول موج‌های بلند نور مرئی، یعنی سرخ، بهتر از جوّ عبور می‌کنند و طول‌موج‌های کوتاه بیشتر در جوّ پخش می‌شوند. در نتیجه نور سرخ ضعیف رسیده از جوّ زمین تمام سایه را کمی روشن می‌کند و ماه در اوج خسوف با بازتاب این نور با تَه‌رنگ سرخ ضعیفی پیداست اما میزان روشنایی و سرخی ماه در هر خسوف کلی تغییر می‌کند که سنجش آن موضوعی جذاب برای منجمان آماتور و دانشمندان است.
خراسان
